Dziecko autystyczne posiada rodzaj zaburzenia, które diagnozowane jest z reguły już we wczesnym dzieciństwie. Na etapie przedszkolnym trafia więc zazwyczaj pod opiekę odpowiednich specjalistów, ponieważ nieprawidłowość ta wymaga stałej terapii. Autyzm dotyczy zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej, jednak – jak pokazują statystyki – zdecydowanie częściej spotykany jest jednak u chłopców. Od dziesiątek lat problem ten jest przedmiotem bardzo dużej ilości rozmaitych badań.
Wciąż nie znaleziono dokładnej przyczyny powstawania tej przypadłości. Zakłada się, że ogromny wpływ na pojawienie się autyzmu mają geny. Ryzykiem objęte są również dzieci, które podczas porodu lub życia płodowego przeżyły jakieś komplikacje lub kłopoty zdrowotne, np. w postaci niedotlenienia. Źródłem problemu mogą być także nieprawidłowości w budowie układu nerwowego. Bezpośrednia przyczyna nadal pozostaje dla specjalistów zagadką, przez co autyzmowi nie da się póki co skutecznie zapobiec. Według badań dziecko autystyczne zdarza się kilka razy na 10 tysięcy przypadków.
Czym charakteryzuje się dziecko autystyczne?
Oczywiście każdy przypadek jest inny i inna bywa też forma czy nasilenie zaburzenia. Przede wszystkim najbardziej typowym objawem są tu problemy w codziennym funkcjonowaniu, co da się niekiedy zaobserwować nawet w okresie niemowlęcym. Z reguły najbardziej zauważalne symptomy pojawiają się w wieku przedszkolnym, a niekiedy dopiero na etapie wczesnoszkolnym. Dziecko autystyczne jest zamknięte na świat i otoczenie. Trudno jest utrzymać z nim kontakt wzrokowy.
Różnie działają na niego bodźce dźwiękowe – czasem zupełnie ich nie zauważa, innym razem żywo się nimi interesuje. Problemem bywa również mowa Dziecko autystyczne często wcale nie komunikuje się w ten sposób z rodzicami lub opiekunami. Inne formy porozumiewania się również bywają zaburzone, a na dodatek pojawia się kłopot z rozumienie tego, co przekazują mu inni. Rzecz w tym, że kilkulatki z autyzmem odbierają wiele rzeczy zbyt dosłownie, nieprawidłowo interpretują słowa innych, nie znają znaczenia przenośni, związków frazeologicznych, powiedzeń.
Mowa ciała również jest zaburzona
Bardzo typową rzeczą jest także to, że dziecko autystyczne funkcjonuje nieprawidłowo pod względem społecznym. Poza problemami z komunikacją werbalną pojawiają się kłopoty w nawiązywaniu kontaktów i bliższych relacji. Nie chodzi tu jedynie o kolegów w przedszkolu czy szkole, ale nawet o własnych domowników.
Przyczyną bywa brak zrozumienia uczuć i emocji innych ludzi, które są odbierane często nie tak, jak powinny. Dziecko autystyczne potrafi zatem zareagować na czyjeś zachowanie w sposób kompletnie nieadekwatny. Sytuacji nie ułatwia ciągły brak kontaktu wzrokowego. W efekcie kilkulatek nie jest zainteresowany zabawą ani czasem spędzonym z rówieśnikami, ale sprawia wrażenie oddzielonego od nich niewidzialną barierą.
Dużym problemem jest fakt, że dziecko autystyczne uwielbia rutynę, zatem każda zmiana wywołuje u niego niepokój lub złość, co często wyraża w mniej lub bardziej dosadny sposób. Przykładem może być pójście inną trasą do szkoły czy zmiana kolejności wykonania danych czynności w planie dnia. Wszystkie modyfikacje w rutynie mogą spowodować bardzo negatywną reakcję, w tym również przejawy agresji lub napady histerii.
Bardzo charakterystyczne są także zainteresowania osób z tym zaburzeniem. Dziecko autystyczne skupia się na jednej, wybranej przez siebie dziedzinie i w zasadzie nie wykazuje chęci poznawania innych rzeczy. Ponadto jego ruchy także mogą wzbudzić podejrzenie, ponieważ często są powtarzalne (jak np. chodzenie dookoła przez dłuższy czas).
Nie ulega wątpliwości, ze każde dziecko autystyczne wymaga konsultacji z psychologiem, psychiatrą i pedagogiem specjalnym. Szereg testów i obserwacji, a także przeprowadzenie wywiadu z rodzicami, pozwoli postawić właściwą diagnozę, która jest początkiem permanentnej terapii. Im szybciej to nastąpi, tym lepiej, ponieważ dziecko autystyczne wymaga ciągłej pracy, która ma na celu maksymalne usprawnienie go pod kątem przede wszystkim komunikacyjnym i społecznym.
Nawiązywanie relacji z otoczeniem to główne zadanie tego typu działań. Rehabilitacja włącza rozmaite metody i techniki, w tym również dogoterapię, muzykoterapię czy arteterapię. W przypadkach, gdy dochodzi do zachowań agresywnych czy dużej nadpobudliwości, specjaliści decydują niekiedy o zastosowaniu farmakologii. Najważniejsze jednak, by dziecko autystyczne możliwie najwcześniej znalazło się pod opieką wykwalifikowanych psychologów.
